„Wszystko za życie” - film vs. książka

Film „Wszystko za życie” (w oryginale „Into the Wild”)* nakręcony przez Seana Penna na podstawie głośnej powieści Jona Krakauera obejrzałam bodajże w 2008 roku. Jako miłośniczka tundry, wolności, Północy, autostopu, a także brodatych facetów w luźnych koszulach lub bez :) nie mogłam przeoczyć filmu, który na tle nijakiego przeważnie repertuaru kin wyróżniał się niczym rodzynek w owsiance.


Nie będę tutaj recenzować filmu, widziałam go zresztą na tyle dawno, że szczegóły zatarły się w mojej pamięci. Krótko tylko powiem - podobały mi się malownicze ujęcia, bezkresne krajobrazy okraszone nastrojową muzyką Eddiego Veddera, która od tej pory zagościła u nas na dobre jako samochodowy repertuar na długą drogę. Miałam jednak wrażenie pewnej płytkości tego filmu, zwłaszcza że podobną tematykę poruszył, w moim odczuciu lepiej, Werner Herzog w „Grizzly manie”. A tutaj? Historia Chrisa McCandlessa została opowiedziana w sposób charakterystyczny dla amerykańskiego kina, sztampowo grając na emocjach. Jednym słowem - bez niespodzianek.

Dlaczego wróciłam do tematu? Ano dlatego, że dosłownie parę dni temu upolowałam w naszje wiejskiej bibliotece wersję książkową (wydana w latach 90., czytelnik ze mnie z refleksem)! Nie rozczarowałam się lekturą. Reżyser nadmuchał kilka wątków, załatał fabularne luki, robiąc spójną historię. W porównaniu do filmu książka jest rzetelniejsza, pełniejsza, mimo faktograficznych braków. Krakauer co chwilę stawia pytania i nie kryje, że nie na wszystkie zna odpowiedź. Dziennikarskie podejście nie przeszkadza mu opisać tej historii w sposób wciągający, choć bez takich trików, które grają na emocjach w filmie (połączenie obrazu i muzyki - czasem trudno się oprzeć, żeby nie odpłynąć). Wielką zaletą są cytaty z książek, które należały do Chrisa, a także przytoczone w osobnych rozdziałach historie innych włóczęgów-outsiderów. Dwa rozdziały Autor poświęcił własnej przygodzie - wspinaczce na niedostępny alaskański szczyt Devils Thumb, która o mały włos mogła skończyć się równie źle, jak historia Chrisa (czy takie doświadczenie pozwala Autorowi lepiej zrozumieć bohatera, o którym pisze?).

Mówiąc krótko - polecam książkę, zwłaszcza tym, którzy po filmie czuli niedosyt. A sama osoba Chrisa? Mam ambiwalentne odczucia. Z jednej strony szkoda chłopaka, bo miał niesamowity potencjał. Z drugiej strony całą jego historię przesyca nuta arogancji, przeświadczenie o własnym geniuszu i brak pokory (inaczej nie można nazwać wyruszenia w teren bez dobrego przygotowania sprzętowego i logistycznego - brak mapy, o którym pod koniec pisze Krakauer mógł mieć decydujące znaczenie). I choć są to cechy, którymi w jakimś stopniu odznacza się prawdopodobnie każdy z nas, to w momencie, gdy dochodzi do tragedii, warto o tym mówić ku przestrodze - młodym, idealistycznie nastawionym ludziom.

Czy żeby zmienić świat, trzeba odrzucić rzeczywistość i zaszyć się w głuszy?
(edycja: czy to jest w ogóle pytanie sensownie postawione?)

* Łatwo zauważyć, że polski tytuł ma się nijak do oryginału. Miał chyba nawiązywać do innej książki Krakauera „Wszystko za Everest”... Moim zdaniem średnio pasuje, bo o co właściwie chodzi? Chris wołał o życie tylko w swoim ostatnim liściku, który zostawił w obozowisku, gdy poszedł zbierać jagody. Poza tym nie było tu żadnego handlu, gdzie życie leżałoby na szali wagi. Nie mam jednak pomysłu, jak można by to zgrabnie przetłumaczyć. „W stronę dziczy” brzmi słabo, podobnie jak „Z dala od cywilizacji” - to ostatnie to propozycja Sahiba. ;)