Czy dwa jabłka to minimalizm?

Temat minimalizmu kolejny raz pojawił się w mediach, pobudzając wiele osób do refleksji, co oczywiście bardzo cieszy. Cieszy - bo uważam, że to idea warta propagowania. Dla mnie samej te dyskusje to dobra okazja do zastanowienia się, co mi się w minimalizmie podoba, a także... czy ja na pewno jestem minimalistką? A może trafiłam do artykułu tylko dlatego, że piszę o minimalizmie publicznie na blogu? Ha!


Przedostatnie pytanie zadaję z przymrużeniem oka. Nie ma definicji minimalizmu, nie ma zero-jedynkowego podziału, nie ma żadnych kryteriów. Nie trzeba posiadać tylko 100 rzeczy, nie trzeba ich nawet liczyć (nie odżegnuję się od tej metody, ale na razie jej nie stosowałam). Myślę, że dla każdego z nas, piszących blogi, zastanawiających się nad tematem, minimalizm jest czymś innym. Jesteśmy na różnych etapach życia, mieszkamy w takich, a nie innych konstelacjach partnersko-rodzinnych.


Dla osób nie siedzących w temacie hasło „minimalizm” początkowo wywołuje niedowierzanie i lawinę pytań. Zacytuję tu kilka, które zadał mój kolega Marcin na Facebooku. Dotyczą one podlinkowanego wczoraj artykułu na iwoman.pl:

Nie wiem, co to minimalizm wg. mnie, a niestety tym bardziej wg. opisanych w artykule osób. Niby gość z całym dobytkiem na dywanie robi wrażenie (pytanie, po co mu akurat dywan...), ale tak naprawdę rodzi się pytanie, gdzie jest granica. Czy posiadanie rzeczy dobrej jakości przeczy minimalizmowi (bo można taniej)? Czy posiadanie rzeczy dających wygodę przeczy minimalizmowi? Czy posiadanie rzeczy służących wyłącznie rozwojowi własnych zainteresowań przeczy minimalizmowi? Czy zachowywanie rzeczy w 100% sprawnych, których chwilowo nie używamy przeczy minimalizmowi?

Według mnie minimalizm swobodnie łączy się z takimi pojęciami jak:

oszczędność,
zdrowy rozsądek,
„adekwatyzm” - termin ukuty przez Arka Recława,
antykonsumpcjonizm,
ekologia,
slow life,
slow food,
dobrowolna prostota,
wolność psychiczna,
niezależność finansowa,
życie po swojemu, według własnych potrzeb,
porządek w tym, co nas otacza,
porządek w głowie.

I wiele, wiele innych. Lista jest otwarta. Możecie dopisać do niej, co tylko chcecie!

Pora odpowiedzieć na pytanie, czym jest dla mnie minimalizm i co dzięki niemu zyskałam.

Minimalizm jest drogą, a nie raz na zawsze osiągniętym celem. To raczej postawa lub narzędzie. Nasze potrzeby ulegają zmianom i warto z otwartą głową wychodzić zmianom naprzeciw. Mniej lęku o braki, mniej oglądania się na przeszłość.

Minimalizm to dla mnie niewielkie wymagania i umiejętność poradzenia sobie z małymi dochodami. Od czasu do czasu jest to wyjście poza strefę komfortu. Czy jest ono złe? Moim zdaniem nie i chciałabym o tym wkrótce napisać coś więcej. Absolutnie nie przekreślam tutaj możliwości, że wrócę do pracy dla kogoś, na etacie, jednak po doświadczeniach kilku lat z małymi dochodami mogę być bardziej elastyczna na rynku pracy.

Minimalizm to oszczędność nie tylko pieniędzy, ale i środowiska oraz swoich nerwów. Te pozornie oderwane od siebie dziedziny łączy fakt, że nadmiar przedmiotów jest destrukcyjny i dla środowiska, i dla psychiki (przynajmniej mojej).

Minimalizm to wygoda. Mniej zobowiązań, mniej spraw do załatwienia. Nawet tak przyziemna czynność jak sprzątanie trwa po prostu krócej.

Minimalizm to lepsze jedzenie. Kiedy mam czas, a mam mniej pieniędzy, mogę przygotować naprawdę dobre jedzenie z najprostszych składników, takich, do których nikt nawet nie miał szansy dodać żadnego E. Nie potrzebuję też drogich kremów na zmarszczki, bo z reguły mogę się wyspać.

Minimalizm łączy się dla mnie nierozerwalnie z kultywowaniem zdobywania nowych umiejętności. Takie podejście było mi bliskie od dziecka i nie zmieniło się nawet, kiedy zaczęłam pracować i mogłam sobie pozwolić na zakup różnych usług. Ze względu na ograniczone zaufanie do różnej maści specjalistów, lubię być niezależna i zrobić - to, co mogę - sama, czy będzie to remont, przyszycie guzika czy strzyżenie.

Minimalizm jest szczerym wglądem w swoje potrzeby, lęki i obawy. Taka refleksja bywa przykra, a nawet bolesna, gdy uświadamiamy sobie chociażby to, że zakupy robimy pod wpływem nieopanowanych emocji, ogłupiającej reklamy lub dla dowartościowania się. Są jednak inne sposoby na poradzenie sobie z poczuciem własnej wartości - znacznie lepsze i o działaniu długofalowym.

Minimalizm, a raczej porządkowanie domowe, dał mi wymierne korzyści finansowe i przyniósł smutną refleksję, jak wiele pieniędzy wydałam na różne rzeczy, których teraz nie potrzebuję. Pośród przedmiotów, które sprzedałam, zdarzały się rzeczy nigdy nie użyte lub prawie nowe. Za pieniądze uzyskane z samych aukcji w Internecie mogłam skromnie żyć przez parę miesięcy.

Zainteresowanie minimalizmem nie wpłynęło w znaczący sposób na moje relacje z ludźmi. Może jedyny mankament jest taki, że mam dużo czasu, ale tego czasu na spotkania nie mają niestety znajomi. Być może mają tyle samo czasu, ile mieli od zawsze - nie wiem.

Pytanie, które ciekawi wiele osób - co minimalista ma w domu i czego się pozbył.

Każdy ma w domu co innego. Mogę uchylić rąbka tajemnicy. Przede wszystkim nie mieszkam sama, tylko z Sahibem, zatem wiele rzeczy jest zduplikowanych (na przykład śpiwory, które zajmują bardzo dużo miejsca), chociaż mamy też wspólne przedmioty. Bardzo lubię od Sahiba pożyczać niektóre ubrania - koszule, spodnie na narty albo piżamę (tak, nosimy prawie ten sam rozmiar). Mamy sześć garnków i zdarza się, kiedy gotujemy wspólnie coś bardziej skomplikowanego, że wszystkie są wykorzystane. Mamy cały czas dużo książek i raczej nie wyobrażam sobie radykalnego zminimalizowania tej dziedziny. Są to przeważnie książki naukowe i popularnonaukowe dotyczące dziedzin, które nas interesują. Wiele z nich nie jest dostępnych w antykwariatach. Mamy też sporo sprzętu sportowego i turystycznego, który jest wykorzystywany. Akurat tego typu przedmioty sprzedać jest dość łatwo i kiedy coś staje się zbędne, potrafimy rozstać się bez żalu.

Czego się pozbyliśmy? Najróżniejszych rzeczy, na przykład starych notatek ze studiów, kserówek, do których nikt już nie wracał, wielu książek i map, pamiątek, kamieni i bibelotów. Niektórych ubrań, naczyń, a nawet krzesła, grzejnika i jednej półki. Resztek brzydkich włóczek, analogowych aparatów fotograficznych. Zawalających półki małych słoiczków i srebrnych łyżeczek, których nikt nigdy nie używał. Sztucznej biżuterii, kilku par niewygodnych butów, itd.

Podjęliśmy też próbę życia pod miastem bez samochodu, ale tu jeszcze klamka nie zapadła ostatecznie i nie wiemy, jak długo będzie trwał ten stan. Spróbuję o swoich refleksjach na ten temat napisać coś więcej, bo w zimie funkcjonowaliśmy całkiem nieźle.

Dla jednego sześć garnków to nadmiar, inny nie wyobraża sobie, jak dałby radę gotować mając tylko tyle. Bądźmy sobą, nie dajmy się zwariować reklamie, myślmy nad zakupami, myślmy nad oszczędnościami i czasem. Co nam służy, a co robimy tylko dlatego, że wpadliśmy w schemat i nie wyobrażamy sobie inaczej.  

Miej tyle, ile potrzebujesz, nie mniej i nie więcej, rozglądaj się dookoła, zadawaj sobie pytania. Nie musisz nazywać się minimalistą. I tyle. ;)