„Kobiety ze Wzgórza Wołania” i... prasowanie

Jakiś czas temu trafiłam przypadkowo w bibliotece na niezwykły zbiór reportaży chińskiej dziennikarki Xue Xinran. Tym ciekawszy, że skupiający się na sytuacji kobiet w tym kraju. Choć od czasu premiery książki zmieniło się w Chinach wiele, to opowieści o kobietach, których prywatne historie zostały wciągnięte w tryby tej większej historii, nadal chwytają za serce. Najbardziej poruszył mnie ostatni reportaż - „Kobiety ze Wzgórza Wołania” - kropka nad „i”.

Powstał jako wynik dziennikarskiej wyprawy badawczej dokumentującej nędzę w najbardziej zacofanych regionach Chin. Xinran udała się na płaskowyż lessowy na zachód od Xi'anu w środkowych Chinach, do wioski Wzgórze Wołania. Zrelacjonowała głodową dietę, drastyczne sposoby utrzymywania higieny i stosunki wewnątrzrodzinne. Autorka przyznała, że od czasu wyprawy (1996 rok) nigdy i nigdzie nie widziała porównywalnej biedy. Zresztą niedługo później wyemigrowała na stałe na Zachód. Tymczasem oddaję jej głos (podkreślenia moje), a o prasowaniu będzie na koniec.


„W pierwszych dniach spędzonych we Wzgórzu Wołania zastanawiałam się, dlaczego większość dzieci bawiących się bądź pomagających kobietom w codziennych zajęciach w pobliżu domu to chłopcy; przypuszczałam, że jest to kolejne miejsce, gdzie praktykuje się zabijanie nowo narodzonych dziewczynek. Później okazało się, że przyczyną jest brak ubrań. Kiedy rodzina zdobywa nowe ubrania raz na trzy, pięć lat, w pierwszej kolejności odziewa się chłopców, podczas gdy dziewczynki często używają jednego kompletu ubrań, który musi pasować na wszystkie. Siostry siedzą więc na kangu, przykrywając się jedną dużą płachtą materiału, i na zmianę przebierają się w jedno ubranie, by móc wyjść na zewnątrz i pomóc matce.

Poznałam rodzinę z ośmioma córkami, które miały tylko jedną parę spodni, tak połataną, że nie było widać materiału, z którego zostały uszyte. Ich matka była w ciąży z dziewiątym dzieckiem, lecz kang w domu wcale nie był większy niż te w rodzinach z trojgiem albo czworgiem dzieci. Osiem dziewcząt siedziało jedna przy drugiej i szyło buty, stosując ścisły podział pracy, jak linia produkcyjna w niedużym warsztacie. Pracując, śmiały się i gawędziły. Kiedy je zagadywałam, opowiadały, co widziały i słyszały w dniu, w którym chodziły w ubraniu. Wszystkie liczyły dni do momentu, gdy przyjdzie na nie kolej.”

Mam nadzieję, że dzięki wyprawie Xinran coś się zmieniło na Wzgórzu Wołania. Czytając reportaż czułam beznadzieję i niemoc. Uważam, że trzeba pomagać krajom potrzebującym, tylko czasem nie wiadomo, do kogo pomoc naprawdę trafiła...

Ten fragment przypomniał mi się pewnego dnia, kiedy - trochę żałując po niewczasie swojego dobrego serca - próbowałam pomóc Sahibowi, prasując mu pięć koszul na konferencję, na którą miał nazajutrz lecieć. Kto mnie dobrze zna, ten wie, że prasowanie jest ostatnią z czynności domowych na liście moich preferencji - wolę nawet mycie łazienki, a żelazko biorę do ręki ekstremalnie rzadko. Zazwyczaj biedny Sahib prasuje sam, spędzając nad tym beznadziejnym zajęciem długie godziny. Na domiar złego koszule były lniane, każdy uprasowany fragment po chwili znów wyglądał jak wyciągnięty ze śmietnika... syzyfowa, okropna robota!

A teraz przyjrzyjmy się faktom z innej strony:

- mąż ma stałą pracę, w większości intelektualną, tylko niekiedy wymagającą fizycznego wysiłku,
- to niezła praca, naukowa, rozwijająca, w dodatku zapewnia wyjazdy zagraniczne,
- ma wiele koszul - więcej niż pięć,
- te koszule dobrze wyglądają i są w jego rozmiarze - nie są brudne ani połatane (i z nikim nie musi ich współdzielić),
- mamy żelazko - z poklejonym kablem, ale działa,
- mamy stół, na którym można prasować - nie trzeba w kucki na podłodze,
- mamy prąd,
- żona (czyli ja) ma trochę wolnego czasu w ciągu dnia na prasowanie - nie musi obrabiać kamienistego pola zardzewiałą motyką ani przynosić wiader wody z daleka.

Nie takie złe to prasowanie, prawda?

Notka bibliograficzna: Xue Xinran „Dobre kobiety z Chin. Głosy z ukrycia” wyd. W.A.B., 2008